راه‌کارهای کتاب‌خوان کردن کودکان/ جای خالی کتاب و کتابخانه در سریال‌ها
تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۶۳۳۷۴
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان ، درباره مسئله کتابخوانی کودکان و نوجوانان و راهکارهایی که برای کتاب‌خوان کردن بچه‌ها وجود دارد، اظهار کرد: برای کتابخوانی راه‌های مختلفی وجود دارد؛ اما به شرطی که انجام شود. به نظرم بزرگ‌ترها باید کتاب بخوانند؛ تا زمانی که بزرگ‌ترها کتاب نخوانند، کتابخوانی عادت نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در ادامه مدرسه را یکی از عوامل مؤثر بر کتابخوانی خواند و گفت: مدرسه‌ها باید بخش ویژه‌ای برای کتابخوانی باز کنند با عنوان ساعت کتابخوانی یا درس کتابخوانی یا هر عنوان دیگری و هفته‌ای دو سه بار زنگ کتاب‌خواندن داشته باشند که می‌تواند در کتابخانه مدرسه اتفاق بیفتد و یا سر کلاس درس. در این ساعت‌ها بچه‌ها می‌توانند کتاب‌هایی را که می‌خوانند یا قصه‌هایی را که برایشان خوانده می‌شود، نقد کنند.
نویسنده «دماغ مترسک»، «دنیا پر از مورچه شده» و «خرگوشک و عروسکش» امانت گرفتن و خواندن کتاب را یکی از راه‌های کتاب‌خوان کردن عنوان کرد و یادآور شود: باید بچه‌ها را تشویق کنیم عضو کتابخانه شوند. واقعیت این است هزینه خرید کتاب در کنار مشکلات اقتصادی در شرایط الان سخت است؛ بنابراین بچه‌ها و بزرگ‌ترها می‌توانند عضو کتابخانه باشند. البته برخی از بچه‌ها عضو هستند؛ اما این موضوع به‌صورت پراکنده است و در میان همه عمومیت پیدا نکرده است و عمومیت‌پیداکردن آن می‌تواند خیلی کمک کند.
مجید راستی ادامه داد: از طرف دیگر می‌شود اخبار کتاب را هر روز به شکلی منعکس شود. بهادادن به کتاب به هر شکل ممکن مهم است. کتاب باید از طریق فروشگاه‌های کوچک پراکنده‌ای در سطح شهر، کتاب‌فروشی‌ها و به هر شکل دیگری در دسترس کودکان قرار بگیرد. در کنار همه این‌ها مسئولان مملکت در رفتار و گفتار و عملکردشان نشان دهند که کتاب‌خوان هستند و ما باور کنیم. همچنین به کسانی که کارهای فرهنگی می‌کنند، بهای واقعی داده شود و از آنها نترسند.
نویسنده «قصه‌های علی کوچولو» درباره اینکه بچه‌ها عادت به کتابخوانی را از چه کتاب‌هایی باید شروع کنند، اظهار کرد: با هر کتابی؛ کتاب‌خواندن این‌گونه نیست که برویم از فلان کتاب شروع کنیم و یکی‌یکی جلو بیاییم. این موضوع، شکل غلطی را ایجاد می‌کند. کودک باید بتواند کتاب بخواند و در دسترسش باشد. ما به جایی نرسیده‌ایم که انتخاب کنیم، آن‌هایی که کتاب‌خوان هستند خودشان انتخاب می‌کنند؛ مثلاً از یک نویسنده کتاب خوبی خوانده‌اند و بعد سراغ کتاب‌های دیگرش می‌روند، آنها را پیدا کرده و می‌خوانند.
او سپس افزود: در کشورمان زمانی که کتاب چاپ می‌کنیم، عنوان کتاب درشت چاپ می‌شود و نه نام نویسنده، درحالی‌که در کشورهایی که کتابخوانی جزء عادت و فرهنگشان شده، اسم نویسنده را درشت می‌زنند و بعد عنوان کتاب می‌آید. ما برای رسیدن به آن مرحله خیلی فاصله داریم؛ بنابراین باید بچه‌ها را تشویق کنیم کتاب بخوانند و شرایط کتاب‌خواندن را هم برایشان فراهم کنیم، بعد آن زمان شاهد رشد و رونق کتاب خواهیم بود.
مجید راستی با بیان اینکه تلویزیون می‌تواند خیلی به کتابخوانی کمک کند، گفت: البته به شرطی که کار واقعی بکند و شعاری نباشد؛ این همه سریال می‌بینید که در تلویزیون و رسانه‌های تصویری ساخته می‌شود؛ اما چقدر کتابخانه و کتاب در این سریال‌ها دیده‌اید؟ همه چیز هست الا کتابخانه. مثلاً می‌بینید دوربین به سمت خانه شخصی می‌رود، مجسمه و تابلو و مبل‌های گران‌قیمت را نشان می‌دهند؛ اما کتابخانه نیست، گویی افراد مرفه و حتی متوسط با کتاب غریبه‌اند درحالی‌که نباید این‌طور باشد. این امر نشان‌دهنده این است که یک اشکال اساسی وجود دارد. هر سریال خارجی که ببینید به نحوی ردپای کتاب چشمگیر و طبیعی است.
او با بیان اینکه رفتارها به‌گونه‌ای شده که انگار نیازی به کتاب‌فروشی و کتابخوانی و کتاب‌دوستی نیست، گفت: چه اشکالی دارد که تلویزیون برنامه‌ای بگذارد و خبر انتشار کتاب‌ها را بدهد و بگوید این عنوان کتاب‌ها در این هفته چاپ شده؟ یا با نویسنده مصاحبه کنند؟ ما با میوه‌فروش‌ها بیشتر مصاحبه می‌کنیم تا آدم‌هایی که کتاب‌خوان هستند. چرا اخبار با مردم مصاحبه نمی‌کند که کدام کتاب‌ها را خوانده‌اند و چرا این کتاب‌ها را انتخاب کرده‌اند و چه کتاب‌هایی را به مخاطبان پیشنهاد می‌دهند؟ این‌ها از مواردی است که می‌توان به‌مرور جا انداخت.
این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهید بچه‌ها را به کتاب‌خواندن تشویق کنید، بزرگ‌ترها باید به سمت کتاب بروند، زمانی دانش‌آموزان به‌ویژه دبیرستانی‌ها از خانه تا مدرسه، چند کتاب به‌نحوی‌که دیده شود، بغل می‌کردند و می‌خواستند بگویند کتاب‌خوان و درس‌خوان هستیم، الان در مترو چند درصد مسافران با گوشی بازی می‌کنند و چند نفر کتاب دستشان است؟ تلویزیون و رادیو و مطبوعات هرکدام به سهم خود می‌توانند قدمی برای کتاب و کتابخوانی بردارند و حتی تابلوهای تبلیغاتی هم باید سهمی داشته باشند و به شکل واقعی به کتاب بها بدهند؛ مثلاً شهرداری‌ها ویترینی داشته باشند که کتاب‌ها را برای مخاطبان به نمایش بگذارند. این‌ها پیشنهادهایی است که من دارم و می‌توان بر روی آنها فکر کرد.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: کتاب خوان کتاب خوان کتاب خواندن کتاب خوانی کتاب ها برای کتاب بزرگ ترها بچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۶۳۳۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرحی بر قدیمی‌ترین فهرست‌نامه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی/خدمتی به گذشته، امروز و آینده
وقتی درباره فهرست منابع یک کتابخانه صحبت می‌کنیم، بیشتر ما درک اندکی از موضوع صحبتمان در این باره داریم و تقریباً می‌دانیم فهرست یک کتابخانه، لیست منظمی از کتاب‌ها و سایر مدارک موجود در آن است و همان‌طور که فهرست یک کتاب نشان‌دهنده محتویات داخل آن است، فهرست کتابخانه نیز منابع موجود در آن را معرفی می‌کند. این فهرست منظم در گذشته شبیه سیاهه‌ای بوده که ممکن است ما از وسایل داخل یک مکان بنویسیم، اما در حال حاضر این فهرست شامل اطلاعات متعدد و متنوعی از قبیل نام نویسنده، عنوان، ویرایش، ناشر، تاریخ انتشار، مشخصات ظاهری، موضوع و محل بایگانی مدرک مورد نظر است. اطلاعاتی که سهولت دسترسی مراجعان به یک اثر را نه تنها با نام کتاب که به کمک سایر اطلاعات آن مانند نام نویسنده یا موضوع، ممکن می‌کند. همان‌طور که گفته شد، از گذشته‌های دور، گردانندگان کتابخانه‌ها یا صاحبان آنها فهرست‌هایی از منابع موجود در آنها تهیه می‌کرده‌اند. عملی که در کتابخانه‌های کشورهای اسلامی نیز انجام شده است. از فهرستهای گذشته مانند فهرست کتابخانه مأمون عباسی فقط نامی در متون آمده، اما اینکه این فهرست‌ها به چه شکل تهیه شده و یا شامل چه کتاب‌هایی بوده، مطلبی در اختیار پژوهشگران نیست.
کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا(ع)
ازجمله سیاهه‌هایی که باقی مانده، فهرست کتاب‌های کتابخانه آستان قدس رضوی است. کتابخانه آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام است که آثار آن از گذشته مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است. بر کسی پوشیده نیست که این کتابخانه به دلیل همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و موقوفات بسیار آن شکل گرفته و رشد کرده و به عظمت امروزش رسیده است. حضور همین کتب وقفی موجب شکل‌گیری فهرستهای متعدد از منابع این کتابخانه شده است. اهمیت این فهرست‌ها از این نظر است که می‌توان گفت آن‌هاتنها فهرستهای به‌جامانده از کتابخانه‌ها در ایران قدیم هستند. از کتابخانه‌های دوره صفویه فهرست‌هایی با این مشخصات فعلاً موجود نیست و از دوره قاجار نیز فقط چند فهرست داریم که قابل مقایسه با فهرستهای کتابخانه آستان قدس هستند. الهه محبوب در مقاله «فهرستهای کتابخانه آستان قدس رضوی از صفویه تا قاجار» فهرستهای موجود از کتابخانه آستان قدس را به چند دسته تقسیم کرده و به ذکر موارد مهم این فهرست‌ها در سه دوره زمانی صفویه، افشاریه و قاجار پرداخته است.
قدیمی‌ترین سیاهه کتاب‌های کتابخانه رضوی
براساس این گزارش، قدیمی‌ترین فهرست این مجموعه متعلق به سال‌های 1007 تا 1010 هجری قمری است. در این فهرست که با عنوان «تفسیر تحویل صاحب جمعان بیوتات روضه منوره...» آغاز شده، موجودی کتابخانه به تفکیک آمده است. نویسنده فهرست گویی بیشتر به خصوصیات ظاهری کتاب‌ها توجه کرده و آنها را به صورت قرآن‌های جلددار، بدون جلد، کتب جلددار، کتب بدون جلد، تفاسیر، سی‌پاره‌ها و مصاحف و سایر کتب دسته‌بندی کرده است. این فهرست همچنین صورتی از اموال کتابخانه شامل رحل‌های موجود در حرم مطهر و کتابخانه و سی‌پاره‌دان‌ها را در خود دارد. در هر مورد، قطع، تعداد سطور، خصوصیات خطی، نوع ،و نوع تذهیب و همچنین نام واقف آمده است. گاهی شروط وقف کتاب نیز در فهرست ذکر شده است. کتابدار غیر از این اطلاعات به شرح امانت نیز پرداخته است. این نشان می‌دهد کتابدار با توجه به این فهرست، کتاب را به امانت و یا از مکان مربوط تحویل می‌گرفته: «قرآن وقفی مسماه زهراباجی مشروط بر آنکه در شرفیه مخصوص سلطان حیدرمیرزا در حرم تلاوت نمایند».
فهرستی از علوم کثیره موجود و مخزون
فهرست متعلق به دوره افشاریه سندی است در 28صفحه که کاتب آن به ذکر تعداد کتب و خصوصیات آنها پرداخته است. در این فهرست نام کتب قرآن، فهرست خطوط ائمه(ع) و کتب وقفی و امانی و همچنین فهرست کتب وقفی شاه‌عباس با عنوان «بندگان سکندر نشان» آمده است. دیگر فهرست مشهور کتابخانه آستان قدس رضوی فهرستهای موجود در دوره قاجار است. برخی از این‌ها به دستور متولیان و به صورت کتابچه مستقل و یا همراه با سایر موجودی کل حرم (مثل فهرست دفتر عضدالملکی) تهیه شده و یا در کتب افرادی که از کتابخانه بازدید کرده‌اند به‌طور خلاصه (سفرنامه خانیکوف) و یا مفصل (مطلع‌الشمس) آمده‌اند. «مطلع‌الشمس» یکی از کتاب‌های نوشته شده توسط «محمدحسن اعتمادالسلطنه» ملقب به «صنیع‌الدوله» است. این کتاب در سه جلد نگاشته شده و موضوع آن، گزارش یکی از سفرهای ناصرالدین‌شاه قاجار به شهر مشهد است. اما جلد دوم این کتاب در این گزارش مورد توجه ماست که به مشهد و آستان مقدس علی بن موسی‌الرضا(ع) اختصاص دارد و در آن به مشهد، آثار و ابنیه حرم مطهر و کتیبه‌های آن و شرح حال بزرگان شهر می‌پردازد و در پایان، فهرست جامعی از کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در آن گردآوری شده است. این فهرست در زمان تولیت میرزا سعیدخان مؤتمن الملک به سال 1296ه.ق تنظیم شده است. اعتماد السلطنه در مقدمه فهرست، چگونگی یافتن فهرست را شرح داده: «درحین تألیف جلد ثانی کتاب مطلع‌الشمس، فهرست جمیع نسخه‌ای که فعلاً در کتابخانه مبارکه حضرت امام ابوالحسن علی بن موسی‌الرضا علیه الصلوةوالسلام از علوم کثیره موجود و مخزون است بدست آمده، اگر چه صورت آن فهرست چندان مصحح نبود ولی به قدر می‌شود منقح ساخته ثبت و الحاق آن پرداخته شد». البته نویسنده در این فهرست تنها نام و موضوع کتاب‌ها را آورده و ظاهراً آن را از روی فهرستهای کتابخانه یادداشت‌برداری کرده است.
خدمتی به گذشته، امروز و آینده
فهرستهای فوق نشان می‌دهد کتابخانه آستان قدس رضوی از همان آغاز شکل‌گیری دارای نظمی خاص در ساماندهی بوده و افرادی آشنا به امور نسخه‌شناسی بوده‌اند که این فهرست‌ها را تهیه می‌کرده‌اند. جز این، فهرست کتب می‌توانند ما را به جهان اندیشه‌ای مردمان در گذشته برسانند. درواقع فهرست‌نویسان تنها به مردمان دوره خود خدمت نمی‌کنند و به نوعی به آیندگان نیز سود می‌رسانند. اینکه در آن روزگاران چه کتبی نوشته می‌شده و مورد توجه علما و اندیشمندان بوده و مردمان نیز بیشتر چه کتبی را اهدا و وقف می‌کرده‌اند. دیگر نکته مهم در این فهرست‌ها شرح ویژگی جلدها و تذهیب و خط کتب است که می‌تواند در خصوص هنر مجلدسازی و تذهیب اطلاعاتی را در اختیارمان بگذارد. نام و جایگاه واقفان نیز چهره اجتماعی مردمان آن روزگار را ترسیم می‌کند.
آزاده خلیلی
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است